Hermina Naglerowa. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Hermina Naglerowa urodziła się we wsi Zaliski nieopodal Brodów na pograniczu polsko-ukraińskim. Pochodziła z galicyjskiej, niemiecko-żydowskiej rodziny ziemiańskiej. Swoją karierę rozpoczęła we Lwowie, gdzie na uniwersytecie uzyskała tytuł doktora filozofii oraz zaczęła publikować swoje pierwsze prace na łamach tamtejszej prasy, a także „Kuriera Polskiego” w Wiedniu. Następnie, po przeprowadzce do Warszawy, pracowała jako nauczycielka, ale prowadziła też słynny salon artystyczny, czerpiąc inspiracje z młodopolskich tradycji. Działała w Związku Zawodowym Literatów Polskich, Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, a także w Pen Clubie. Pisała do kobiecego czasopisma „Bluszcz”, ale nie występowała w roli radykalnej emancypantki. Publikowała wprawdzie pod pseudonimem Jan Stycz i nigdy nie mówiła o sobie, że jest feministką.

Momentem przełomowym w życiu Naglerowej był wybuch II wojny światowej. Podczas kampanii wrześniowej jej mąż Leon Nagler, funkcjonariusz Policji Państwowej został wezwany do Lwowa,  gdzie zaginął bez wieści. Poetka pojechała w ślad za mężem i w nocy z 23 na 24 stycznia 1940 r. została aresztowana. Oskarżono ją o działalność antysowiecką. Powodem było opublikowane przed wojną opowiadanie Gałązka bzu, w którym Naglerowa opisała fakt rozstrzelania działaczki Polskiej Organizacji Wojskowej przez bolszewików w 1920 r. Pisarka uważała, że zadenuncjowali ją koledzy po piórze. Została deportowana na 8 lat do Kazachstanu. Pracowała w kołchozie jako robotnica i stróż nocny.

Na mocy sowieckiej „amnestii” z 1941 r. wstąpiła do Pomocniczej Służby Kobiet, przechodząc z Armią Andersa cały szlak bojowy. W Egipcie odbyła kurs oficerski, otrzymując stopień porucznika, zaś we Włoszech została awansowana do stopnia kapitana. Na szlaku od Buzułuku do Włoch pracowała w wojskowej świetlicy, wygłaszała odczyty, a także redagowała czasopismo „Ochotniczka”.

Po demobilizacji wyemigrowała do Wielkiej Brytanii, gdzie pisała dla tamtejszych „Wiadomości” i działała w Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, stając się czołową działaczką emigracji londyńskiej i jedną z najważniejszych polskich pisarek na obczyźnie. Zmarła w 1957 r.

Biogram powstał na podstawie książki: S. Szarejko, Kobiety niepokonane/Undefeated Woman, Białystok 2019, tłum. na język angielski: S. Szarejko, K. Czechowska, wydanej przez Muzeum Pamięci Sybiru.