25 czerwca 1941 r. zaczął się w Białymstoku tragicznie i równie tragicznie się skończył. I choć cała końcówka czerwca była dramatyczna, była to zaledwie zapowiedź równie strasznego lipca.

Helena Grodecka-Możdżeniowa, była jedną z około 90 tys. ofiar trzeciej wielkiej deportacji, która rozpoczęła się 29 czerwca 1940 r. Większość wywiezionych stanowili uciekinierzy spod okupacji niemieckiej, przeważnie Żydzi. Polaków było około 11 proc.

Pierwsze syberyjskie twierdze budowali polscy jeńcy, którzy dostali się do moskiewskiej niewoli w czasie wojny wszczętej przez Stefana Batorego.